ชื่อสามัญ : Golden Gardenia
วงศ์ : Rubiaceae
ชื่ออื่นๆ : ผ่าด้าม ยางมอกใหญ่ แสลงหอมไก๋ หอมไก๋ ไข่เน่า คำมอกช้าง
ถิ่นกำเนิด : ดอยสุเทพ ประเทศไทย
ลักษณะทั่วไปทางพันธุศาสตร์คำมอกหลวง
คำมอกหลวง เป็นไม้ยืนต้นดอกหอม ที่มีขนาดเล็กถึงขนาดกลางค่ะ เป็นไม้ที่มีทรงพุ่มโปร่ง เรือนยอดทรงกลมแผ่กว้าง ลำต้นบิดงอ เปลือกสีครีมอ่อนหรือเทา ค่อนข้างเรียบหรือหลุดลอกเป็นแผ่นบางๆ บริเวณโคนต้นไม่ค่อยแตกกิ่งก้านสาขา ในสภาพธรรมชาติจะผลัดใบ ในสภาพสวนปลูกจะไม่ผลัดใบ คำมอกหลวงจะออกดอกในช่วงเดือน กรกฎาคม-มีนาคม โดยดอกจะส่งกลิ่นหอมทั้งวัน แม้ว่าดอกจะร่วงแล้วก็ตาม อีกทั้งเนื่องจากเป็นพันธุ์ไม้ที่พบบนที่สูง จึงต้องการปริมาณน้ำที่ไม่มาก มีความแข็งแรง ไม่ค่อยมีโรคและแมลงมารบกวน
คำมอกหลวงเป็นไม้โตช้า สามารถเจริญเติบโตได้ดีในพื้นที่ที่ทั้งสูงและต่ำค่ะ โดยสามารถขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ด ในช่วง 4-5 ปีแรก จึงจะเริ่มออกดอก ไม่มีความจำเป็นที่จะใส่ปุ๋ยเร่งการออกดอก แต่เนื่องจากเป็นไม้ที่ค่อนข้างใหญ่ สูงได้ถึง 15 เมตร จึงควรปลูกให้ห่างจากต้นไม้ชนิดอื่นอย่างน้อย 4-5 เมตร และไม่เหมาะสำหรับบ้านที่มีพื้นที่น้อย การปลูกไม้ชนิดนี้ควรปลูกตั้งแต่ต้นยังไม่ใหญ่มาก รากแก้วไม่ขาดจึงจะได้รูปทรงที่ดูดีตามธรรมชาติ ส่วนในกรณีที่เป็นไม้ขุดล้อมมาปลูก ต้องดูแลอย่างดีและสม่ำเสมอ เนื่องจากเป็นไม้ที่มีใบขนาดใหญ่และแตกใบใหม่ช้าน่ะนะคะ
